Cambodia's daily events

សំណុំរឿងលោក ចេន ហ្ស៊ី កំពុងបន្តក្លាយជាផ្ទាំងស៊ីបនៃការវាយប្រហារមកលើកម្ពុជាតាមរយៈការរឹបអូស និងការបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិរបស់មហាសេដ្ឋីខ្មែរដើមកំណើត​ចិនពីសំណាក់ប្រទេសមួយចំនួន។ លោក ចេន ហ្ស៊ី ដែលជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សា​ភិបាល​នៃក្រុមហ៊ុន ព្រីនស៍ ហូលឌីងគ្រុប (Prince Holding Group) និងជាទីប្រឹក្សារបស់មេដឹកនាំខ្មែរមួយចំនួន ត្រូវបានសហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស សិង្ហបុរី ហុងកុង និងតៃវ៉ាន់ បង្កក និងរឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិរាប់ពាន់លានដុល្លារ ក្រោម​បទចោទពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើឆបោក និងលាងលុយកខ្វក់។ តែរហូតមកដល់ពេលនេះ កម្ពុជានៅមិនទាន់បានបញ្ចេញប្រតិកម្មអ្វីទាំងអស់លើសំណុំរឿងលោក ចេន ហ្ស៊ី។ តើកម្ពុជាគួរចេញមុខបំភ្លឺ ឬបន្តនៅស្ងៀមស្ងាត់?

ថ្មីៗនេះ មានករណីអ្នកបង្កើតមាតិកាលើបណ្តាញសង្គមមួយរូបបានផលិតវីដេអូបែបកំប្លែងពាក់ព័ន្ធនឹងខេត្តតាកែវ។ អ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមមួយចំនួនបានប្រតិកម្មនឹងខ្លឹមសារក្នុងវីដេអូនោះដោយយល់ថាជារឿងមិនសមរម្យប៉ះពាល់ដល់មុខមាត់ខេត្តតាកែវ និងនាំឱ្យមានការរើសអើងស្អប់ខ្ពើម។ អ្នកតាមដានសង្គម និងអ្នកជំនាញប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយលើកឡើងថា មាតិកាក្នុងបណ្តាញសង្គមមានទាំងល្អ និងអាក្រក់ដែលតម្រូវឲ្យអ្នកផលិតមាតិកាគ្រប់រូបមានទំនួលខុសត្រូវចំពោះរាល់មាតិកាដែលខ្លួនបានផលិត ក្នុងនោះ គឺត្រូវជៀសវាងការផលិតមាតិកាដែលនាំឱ្យមានការរើសអើង និងប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍មិនសមរម្យជាដើម។ តើអ្នកបង្កើតមាតិកាតាមបណ្តាញសង្គមគួរត្រូវមានក្រមសីលធម៌បែបណាខ្លះ?។

កម្ពុជា-ថៃចាប់ផ្តើមការដកអាវុធធុនធ្ងន់ចេញពីតំបន់ជម្លោះព្រំដែន ជាថ្នូរនឹងការអនុវត្តសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមស្តីពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពរវាងកម្ពុជា និងថៃ ដែលធ្វើឡើងនៅទីក្រុងគួឡាឡាំពួ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី២៦ខែតុលា។ អាវុធធុនធ្ងន់ដែលត្រូវដកចេញមានជាអាទិ៍ ប្រព័ន្ធកាំជ្រួចហ្វូង កាំភ្លើងធំគ្រប់ប្រភេទ និងរថពាសដែក។ អ្នកតាមដានបញ្ហាសង្គលមើលឃើញថា​ កម្ពុជាបានអនុវត្តការដកអាវុធធុនធ្ងន់នេះ យ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួន តែពួកគេ​បារម្ភថា ភាគីថៃមិនមានឆន្ទៈធ្វើដូចកម្ពុជាទេ​។ តើការកែសម្រួលទីតាំងអាវុធធុនធ្ងន់អាចឲ្យថៃយល់ព្រមដោះលែងទាហានខ្មែរទាំង ១៨រូបដែលភាគីថៃកំពុងឃុំឃាំងដែរឬទេ?

នៅក្នុងរបត់ដែលកម្ពុជាកំពុងបិទការនាំចូលទំនិញមួយចំនួនពីប្រទេសថៃ អ្នកជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចមើលឃើញថា ចរន្តនៃការវិនិយោគនៅក្នុងស្រុកមានសន្ទុះកើនឡើង។ បើទោះជាមានការកើនឡើង អ្នកសេដ្ឋកិច្ចនៅកត់សម្គាល់ឃើញថា ចរន្តនៃការបណ្តាក់ទុនរបស់អ្នកវិនិយោគក្នុងស្រុកនៅមានកម្រិត។ នៅមានកម្រិត ក៏ព្រោះតែ មានឧបសគ្គមួយចំនួនដែលអ្នកជំនួញក្នុងស្រុកបន្តជួបប្រទះ គឺកង្វះផ្នែកបច្ចេកទេស តម្លៃដើមនៃការផលិតនៅស្ថិតក្នុងកម្រិតខ្ពស់ ការខ្វះខាតការគាំពារ និងការទ្រទ្រង់បន្ថែមពីរដ្ឋាភិបាល។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣០​ ខែ​តុលា ​ឆ្នាំ​២០២៥​អគ្គ​នាយកដ្ឋាន​ពន្ធ​ដារ​បាន​ចេញ​សេច​ក្តី​ប្រកាស​ថា​ ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១ ​ខែ​មករា​ ឆ្នាំ ​២០២៦​ខាង​មុខ​ទៅ ​រដ្ឋា​ភិបាល​នឹង​អនុ​វត្ត​ការ​យក​ពន្ធ​លើប្រាក់​ចំណេញ​មូល​ធន​ ២០​ភាគ​រយ​ពី​ពល​រដ្ឋ​បន្ទាប់​ពី​បាន​ពន្យារ​ពេល​អនុវត្ត​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​ចាប់​តាំង​ពី​មាន​វិបត្តិ​កូវីដ​១៩​ ។​ អ្នក​រក​ស៊ី​ខាង​អចលន​ទ្រព្យ​បារម្ភ​ថា​ បើការ​យក​ពន្ធ​នេះ​ត្រូវ​បាន​អនុវត្ត​មែន ​វិស័យ​អចលន​ទ្រព្យ​នឹង​ជួប​វិបត្តិ​បន្ត​ទៀត​។​ តើ​ឆ្នាំ​២០២៦​ ជា​ពេល​វេលា​សម​ស្រប​ដើម្បី​យក​ពន្ធ​លើ​ប្រាក់​ចំណេញ​មូល​ធន​ ឬ​យ៉ាង​ណា​?​

នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៣០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ ចិនបានចេញមុខអះអាងថា ទីក្រុង​ប៉េកាំងបានប្រើវិធីផ្ទាល់របស់ខ្លួនក្នុងការជួយឲ្យកម្ពុជា និងថៃទទួលបានសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមស្តីពីសន្តិភាពកាលពីថ្ងៃទី២៦ តុលានៅក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។ នេះជាសម្តីចេញពីមាត់របស់ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនពីងប្រាប់ទៅប្រធានាធិបតី​អាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំនៅក្នុងជំនួបទ្វេភាគីនៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង។ តាំងពីកម្ពុជា និងថៃបានចុះហត្ថលេខាលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមស្តីពីសន្តិភាពគូឡាឡាំពួកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៦ តុលាមក នេះជាលើកទី១ ដែលចិនបានបញ្ចេញប្រតិកម្មដូចនេះ។ អ្នកជំនាញផ្នែកកិច្ចការអន្តរជាតិ​កត់​សម្គាល់​ថា ការដែលចិនបញ្ចេញប្រតិកម្មយឺតយ៉ាវក៏ព្រោះតែចង់រក្សាអព្យាក្រឹតរបស់ខ្លួននៅក្នុងជម្លោះព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ។

នៅថ្ងៃទី២៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ អាមេរិកបានប្រកាសពីការព្រមព្រៀងគ្នាជាមួយកម្ពុជាដើម្បីរៀបចំសមយុទ្ធ «ឆ្មាំអង្គរ» ឡើងវិញ ក្រោយអាក់ខានអស់ជិត ១០ឆ្នាំ។ ក្រៅពីនេះ អាមេរិកក៏បានបញ្ជាក់ថា ខ្លួននឹងលុបចោលបម្រាមដែលហាមលក់អាវុធឲ្យកម្ពុជាដែរ។ បន្ទាប់មក អាមេរិកនឹងបង្កើនចំនួនកៅអីឲ្យសិស្សនិសិ្សតខ្មែរទៅសិក្សាជំនាញកងទ័ពនៅសាលាបណ្ឌិតយោធាអាមេរិកមួយចំនួនទៀតដូចជា បណ្ឌិតសភាយោធាជើងគោក (West Point) ឬបណ្ឌិតសភាទ័ពអាកាស (Air Force Academy)។ ការប្រកាសរបស់អាមេរិកទាំងនេះត្រូវបានអ្នកជំនាញទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិយល់ថា គឺជាសញ្ញាវិជ្ជមាននៃការស្តារទំនាក់ទំនង និងទំនុកចិត្តគ្នាឡើងវិញរវាងកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ តាមរយៈការប្រកាសបន្តសមយុទ្ធ «ឆ្មាំអង្គរ» ឡើងវិញ និងការដកបម្រាមលើការលក់សព្វាវុធមកឲ្យកម្ពុជានាពេលនេះ អាចជាការស្តារ និងលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងល្វីងជូរចត់រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងកម្ពុជាដែរឬ?

កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលថៃ បានចុះហត្ថលេខាលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយស្តីពីសន្តិភាពរវាងកម្ពុជា និងថៃ នៅទីក្រុងគូឡាឡាំពួ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ដោយមានវត្តមានរបស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ដូណាល់ ត្រាំ និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ជាសាក្សី។ អ្នកវិភាគបញ្ហានយោបាយ និងសង្គមកម្ពុជាមើលឃើញថា កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពរវាងកម្ពុជា និងថៃ គឺជាការបោះជំហានទៅមុខប្រកបដោយភាពកក់ក្តៅ ដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះរវាងកម្ពុជា និងថៃ។ ជាក្តីសង្ឃឹម ដែលសំអាងទៅលើឥទ្ធិពលរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ក្រុមអ្នកវិភាគក៏នៅមានក្តីបារម្ភដែរចំពោះដំណើរការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀង ខណៈចិនត្រូវបានគេផាត់ចោលពីព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់នេះ៕

ក្រុមអ្នកនយោបាយប្រឆាំងក្រៅប្រទេស ដែលដឹកនាំដោយលោក សម រង្ស៊ី នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី២៥តុលា បានប្រកាសចាប់ផ្តើមដំណើរការរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឯករាជ្យ២៣តុលា។ ក្រុមអ្នកនយោបាយប្រឆាំង បញ្ជាក់ថា ការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលពីក្រៅប្រទេសជាកិច្ចការចាំបាច់ដើម្បីសង្រ្គោះកម្ពុជាចេញពីរដ្ឋាភិបាលក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន។ តើរដ្ឋាភិបាលក្រៅប្រទេសរបស់លោក សម រង្ស៊ី អាចមានភាពស្របច្បាប់ និងប្រជែងជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នដោយរបៀបណា?

នៅថ្ងៃទី២៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានអនុម័តលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ថវិកាជាតិឆ្នាំ២០២៦ ដែលគ្រោងចំណាយជាង១០ពាន់លានដុល្លារ។ ចំនួននេះបានកើន ៧,៦% បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២៥ ដែលមានទឹកប្រាក់ ៩ពាន់៤រយលានដុល្លារ។ ស្របពេលមានការបង្កើនខ្ទង់ចំណាយលើប្រតិបត្តិការរបស់ក្រសួង និងស្ថាប័នរដ្ឋនីមួយៗ រដ្ឋាភិបាលក៏បានព្យាករផងដែរចំពោះសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០២៦ ដែលនឹងមានកំណើនក្នុងរង្វង់ ៥% ជាមួយអត្រាអតិផរណាជាមធ្យមប្រចាំឆ្នាំស្ថិតក្នុងរង្វង់ ២,៨%។ អ្នកតាមដានសង្គមកម្ពុជាលើកឡើងថា មូលហេតុដែលរដ្ឋាភិបាលបង្កើនកញ្ចប់ថវិកាជាតិ គឺក្នុងហេតុផលចង់ពង្រឹងវិស័យការពារជាតិ និងវិស័យអាទិភាពមួយចំនួនទៀត។ ក្នុងន័យនេះ អ្នកតាមដានសង្គមស្នើឲ្យ រដ្ឋាភិបាលគួរគិតគូរពិចារណាឲ្យបានល្អិតល្អន់នៅក្នុងការបង្កើនការចំណាយថវិកាជាតិ ជាពិសេសការកាត់បន្ថយមន្រ្តីនយោបាយ និងរៀបចំពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពការងារ។

រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតាមរយៈក្រសួងការបរទេសនៅថ្ងៃទី២៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ បានបង្ហាញការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងបញ្ហាឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែនគ្រប់ទម្រង់ ដែលកំពុងរីករាលដាលខ្លាំង និងគំរាមកំហែងដល់សុវត្ថិភាពរបស់ពលរដ្ឋ និងជនបរទេស។ ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់កម្ពុជាយ៉ាងដូច្នេះ ធ្វើឡើងក្រោយពេលដែលសហគមន៍អន្តរជាតិបន្តចោលក្រសែភ្នែក ចោទកម្ពុជាថា បានបណ្តោយឱ្យក្រុមឧក្រិដ្ឋជនយកប្រទេសកម្ពុជា ធ្វើជាទីតាំងមជ្ឈមណ្ឌលឆបោកអនឡាញដ៏ធំមួយក្នុងតំបន់។ អ្នកវិភាគសង្គមខ្លះមើលឃើញថា ឆន្ទៈរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គ្រាន់តែជាការសម្តែងឱ្យល្អមើលមួយពេល តែចុងក្រោយអ្វីៗនឹងត្រឡប់មករកសភាពដើមវិញ។ ប៉ុន្តែ អ្នកជំនាញមួយចំនួនផ្សេងទៀតយល់ថា ការដោះស្រាយបញ្ហាឧក្រិដ្ឋកម្មអនឡាញដែលកំពុងរីករាលដាលយ៉ាងប្រទាក់ក្រឡា ទាំងនៅក្នុងតំបន់ និងក្នុងពិភពលោក ពុំមែនជារឿងងាយស្រួល និងផ្តល់លទ្ធផលភ្លាមៗនោះទេ ពោលគឺត្រូវការពេលវេលា។

កិច្ចប្រជុំពិសេសគណៈកម្មាការចម្រុះខណ្ឌសីមាព្រំដែនគោក(JBC)កម្ពុជា-ថៃ ចំនួន២ថ្ងៃ បានបញ្ចប់ទៅនៅយប់ថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ ដោយភាគីកម្ពុជា-ថៃ បានឯកភាពគ្នាចំនួន៧ចំណុច ទាក់ទងទៅនឹងជម្លោះព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ក្នុងចំណោមចំណុចទាំងអស់នោះ ភូមិជោគជ័យ និងភូមិព្រៃចាន់ ត្រូវបានលើកយកមកជជែកយ៉ាងលម្អិត។ បន្ថែមពីនេះ ភាគីទាំងពីរបានឯកភាពគ្នាពិនិត្យកែសម្រួលបញ្ចប់បែបបទបច្ចេកទេសសម្រាប់វាស់វែងរួមគ្នា និងបោះបង្គោលបណ្តោះអាសន្នពីចន្លោះបង្គោលលេខ៤២-៤៧។ អ្នកតាមដានបញ្ហាព្រំដែនមួយចំនួន បង្ហាញក្តីកង្វល់ថា ការឯកភាពគ្នាអាចធ្វើឲ្យភូមិជោគជ័យ និងភូមិព្រៃចាន់របស់កម្ពុជា ធ្លាក់ទៅក្រោមការកាន់កាប់របស់ថៃ។ តើលទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំJBCនឹងអាចទៅកែប្រែស្ថានភាពព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ?

កិច្ចប្រជុំលើកទី២ នៃគណៈកម្មាធិការព្រំដែនទូទៅ(GBC) រវាងកម្ពុជា និងថៃ នឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ក្នុងថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥។ កិច្ចប្រជុំនេះត្រូវគេរំពឹងថានឹងមានការជជែកគ្នាលើរបៀបវារៈសំខាន់ៗមួយចំនួនដូចជា ការដកអាវុធធុនធ្ងន់ ការបោសសម្អាតមីនមនុស្សធម៌ ការដោះស្រាយឧក្រិដ្ឋកម្មឆបោកតាមអនឡាញ និងអាចជជែកគ្នាផងដែរនូវការគ្រប់គ្រងរួមនៃតំបន់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិកម្ពុជាលោក ទៀ សីហា បានបង្ហាញនូវសុទិដ្ឋិនិយមជាមុនចំពោះកិច្ចប្រជុំនេះ។ តែអ្នកតាមដាននយោបាយកម្ពុជាបានបង្ហាញពីក្តីបារម្ភចំពោះកិច្ចពិភាក្សាណាមួយ ដែលអាចចាញ់ប្រៀបថៃ។ ចាញ់ប្រៀប ក៏ព្រោះតែកម្ពុជា​ចង់បាននូវកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពមួយនៅចំពោះមុខ លោក ដូណាល់ ត្រាំ អំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅម៉ាឡេស៊ីនាសប្តាហ៍ក្រោយ៕

នៅក្នុងពិធីសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ផ្លូវការនូវព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិ នាថ្ងៃទី២០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥នេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកឡើងថា នៅក្នុងជម្លោះជាមួយថៃ «រដ្ឋាភិបាលស្ងាត់តែមិនស្ងៀមឡើយ»។ ក្នុងន័យនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបកស្រាយ ដោយលើកយកអភិក្រមចំនួន ៣ចំណុចមកពន្យល់គឺ ទី១. ទប់ស្កាត់កុំឲ្យរីករាលដាល ទី២. ដោះស្រាយបញ្ហា និងទី៣. ស្ដារសភាពការណ៍ឡើងវិញ។ អ្នកតាមដាននយោបាយកម្ពុជាមួយចំនួនបានយល់ស្របនឹងការលើកឡើងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងខ្លះទៀតក៏ឆ្លៀត ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលទទួលយកយោបល់ពីគ្រប់និន្នាការ ចៀសវាងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញអ្នកដែលបញ្ចេញមតិនៅក្នុងរឿងជាតិ៕

កម្ពុជា​ និង​ថៃ​បាន​ឯក​ភាព​គ្នា​លើ​សេច​ក្តី​ព្រាង​ឯក​សារ​ ឈ្មោះ​«កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​សន្តិភាព»​ ដែល​ នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​កម្ពុជា ​និង​នាយក​រដ្ឋ​មន្រ្តី​ថៃ​គ្រោង​នឹង​ចុះ​ហត្ថ​លេខា​ នៅ​ចុង​ខែ​តុលានេះ​ នៅ​ប្រ​ទេស​ ម៉ា​ឡេ​ស៊ី​។​ កិច្ចព្រម​ព្រៀង​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​មាន​ការ​សម្រប​សម្រួលពី​ខាង​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ​និង​ម៉ាឡេស៊ី។​ បើ​តាម​ប្រ​មុខការ​ទូត​កម្ពុជា​លោក ​ប្រាក់ ​សុខុន ​សេច​ក្តី​ព្រាង​នៃ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​សន្តិភាព​ មាន​និយាយ​ពី​ ការ​ដោះ​មីនមនុស្ស​ធម៌​ ការ​ដក​អាវុធ​ធុន​ធ្ងន់​ចេញ​ពី​ព្រំ​ដែន ​ការ​បង្ក្រាប​ឧក្រិដ្ឋ​កម្ម​ឆបោក​អន​ឡាញ ​និង​ការ​ដោះ​លែង​ចំណាប់​ខ្មាំង​កម្ពុជា​។​ ប៉ុន្តែ​ ចំពោះ​អ្នក​តាម​ដាន​បញ្ហា​ព្រំ​ដែន​ កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​នេះ​គួរ​តែ​ដក​ចេញ​ចំណុច​ខ្លះ ​និង​បន្ថែម​ចំណុច​ថ្មី​ជំ​នួស​វិញ​ ដូច​ជា​ករណី​ទាហាន​ថៃ​ចូល​រាយ​លួស​បន្លា​ព័ទ្ធ​យក​ដី​ខ្មែរ​ជា​ដើម​៕

អនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសទី២របស់កូរ៉េ លោកស្រី គីម ជីណា បានមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១៦តុលា។ លោកស្រីបានចូលជួបពិភាក្សាដោយផ្ទាល់ជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត។ ជំនួបរវាងអ្នកពីរផ្តោតទៅលើបញ្ហាឆបោកតាមប្រព័ន្ធអនឡាញនៅកម្ពុជា ដែលបណ្តាលឲ្យនិស្សិតកូរ៉េខាងត្បូងមួយរូបត្រូវគេសម្លាប់ កាលពីពេលថ្មីៗនេះ។ អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិ យល់ឃើញថា ឃាតកម្មលើនិស្សិតដោយសារបទល្មើសឆបោកអនឡាញ កំពុងធ្វើឲ្យកូរ៉េខាងត្បូងអាក់អន់ស្រពន់ចិត្តជាមួយកម្ពុជា។ តើឧក្រិដ្ឋកម្មឆបោកអនឡាញនឹងអាចធ្វើឲ្យទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីកម្ពុជា-កូរ៉េខាងត្បូង ប្រេះឆាដែរឬទេ?

នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៦ ​ខែ​តុលា ​ឆ្នាំ​២០២៥ ​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ក្រសួង​យុត្តិធម៌​បាន​ចេញ​អធិ​បញ្ជាឲ្យ​ព្រះរាជ​អាជ្ញា​អម​សាលា​ដំបូង​រាជ​ធានី​ភ្នំពេញ​ប្តឹង​ឧទ្ធរណ៍​ជំទាស់​នឹង​សាល​ក្រម​កាត់​ទោស​ ​លោក ​ហ៊ុន​ ហេង​ អតីត​មន្ត្រី​នគរបាល​ជាន់​ខ្ពស់​ម្នាក់​នៅ​ស្នង​ការ​ដ្ឋាន​នគរបាល​រាជ​ធានី​ភ្នំពេញ​ដែល​បាន​បើក​បរ​ក្នុង​ស្ថាន​ភាព​ស្រវឹង​បុក​មនុស្ស​ស្លាប់​ម្នាក់​ និង​បង្ក​ឲ្យ​របួស​ជាច្រើន​នាក់​ផ្សេង​ទៀត​។​ បទ​បញ្ជា​របស់​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ក្រសួង​យុត្តិធម៌​កើត​ឡើង​ ក្រោយ​ពី​មាន​ការ​រិះគន់​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​ថា​ ទោស​ទណ្ឌ​លើ ​លោក ហ៊ុន ហេង ​មាន​កម្រិត​ស្រាល​ បើ​ធៀប​នឹង​ទង្វើ​របស់​គាត់​។​ គួរ​ជ្រាប​ថា​ លោក ​ហ៊ុន ​ហេង ​ត្រូវ​បាន​កាត់​ទោស​ឲ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារ​៣​ឆ្នាំ​ តែ​ត្រូវ​អនុវត្ត​ទោស​ជាប់​ពន្ធនា​គារ​តែ​ ១​ឆ្នាំ​ប៉ុណ្ណោះ​។​ ការណ៍​នេះ​បាន​ញ៉ាំង​ឲ្យ​មហាជន​ផ្ទុះ​ការ​រិះ​គន់​ថា ​មាន​ភាព​អយុត្តិធម៌​។​ អយុត្តិ​ធម៌​ដែល​អ្នក​រិះគន់​បាន​ប្រៀប​ធៀប​ជា​មួយ​ករណី​អ្នក​នយោ​បាយ​ប្រឆាំង​ និង​សកម្ម​ជនខ្លះ​ដែល​ទទួល​ទោស​ធ្ងន់​ធ្ងរ​ ដោយ​គ្រាន់​តែ​បញ្ចេញ​មតិ​៕

សហរដ្ឋអាមេរិក និងចក្រភពអង់គ្លេស នៅថ្ងៃទី១៥តុលាបានដាក់ទណ្ឌកម្មធ្ងន់ធ្ងរលើក្រុមហ៊ុន Prince Group របស់អ្នកឧកញ៉ា ចេន ហ្ស៊ី ដែលជាទីប្រឹក្សារបស់ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា ជុំវិញឧក្រិដ្ឋកម្មឆបោកអនឡាញ។ អាមេរិកបានដាក់ពាក្យបណ្តឹងបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិឈ្មួញរកស៊ីជនជាតិចិន ទទួលបានសញ្ជាតិខ្មែរ និងអង់គ្លេសរូបនេះ ក្នុងទឹកប្រាក់ជាង ១៥ពាន់លានដុល្លារ។ អ្នកឃ្លាំមើលសង្គម យល់ថា វាល្មមដល់ពេលដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវព្យាបាលជំងឺមួយនេះឱ្យដាច់ស្រឡះ ជៀសវាងការផុងខ្លួនកាន់តែជ្រៅនៅក្នុងបទល្មើសឆបោកអនឡាញ។

ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ កម្ពុជាទទួលបានភ្ញៀវទេសចរបរទេសចំនួន ៦,៧លាននាក់ ដោយអាចរកចំណូលបានជាង ៣,៦ពាន់លានដុល្លារ។ អ្នកពាក់ព័ន្ធវិស័យទេសចរណ៍នានាបានសម្តែងការព្រួយបារម្ភចំពោះអំពើឆបោកតាមអនឡាញនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្រោយយុវជនកូរ៉េខាងត្បូងម្នាក់បានស្លាប់កាលពីពេលថ្មីៗនេះនៅខេត្តកំពត។ ក្នុងន័យនេះ ប្រតិបត្តករក្នុងវិស័យទេសចរណ៍បានជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលបង្កើនការចាត់វិធានការលើអំពើឆបោកតាមអនឡាញឲ្យទាន់ពេលដើម្បីរក្សាកេរ្តិ៍ឈ្មោះកម្ពុជា ជាពិសេសរក្សាបាននូវស្ថិរភាពក្នុងវិស័យទេសចរណ៍៕

ក្រោយការស្លាប់និស្សិតកូរ៉េខាងត្បូងម្នាក់នៅកម្ពុជា ករណីឧក្រិដ្ឋកម្ម​អនឡាញ​លើជនជាតិកូរ៉េខាងត្បូងនៅកម្ពុជាមួយនេះ ត្រូវបានគេលើកយកមកជជែក​យ៉ាង​ផុសផុល​ជាថ្មីតាមបណ្តាញសង្គម។ នៅថ្ងៃទី១១ តុលា ឆ្នាំ ២០២៥ លោក លី ចែម្យុង បានបញ្ជាឱ្យក្រសួងការបរទេសកូរ៉េចាត់វិធានការផ្លូវទូតដើម្បីឆ្លើយតបនឹងបញ្ហានេះ។ ចំពោះអ្នកតាមដានសង្គមកម្ពុជា ឧក្រិដ្ឋកម្មអនឡាញជាបញ្ហាដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយដែលប៉ះពាល់ដល់មុខមាត់ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គមកម្ពុជា។ ក្នុងន័យនេះ ពួកគេជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលចាត់វិធានការឲ្យតឹងរ៉ឹង និងម៉ឺងម៉ាត់។ តើកម្ពុជាគួរដោះស្រាយយ៉ាងណានឹងការចោទប្រកាន់លើរឿងឧក្រិដ្ឋកម្មតាមអនឡាញនេះ?